Czy istnieją sposoby, które powodują zmniejszenie wysokości raty spłacanej pożyczki? Tak – jednym z nich może być usunięcie wskaźnika WIBOR z kredytu hipotecznego. Stawka ta, w założeniu mająca odzwierciedlać wysokość oprocentowania pożyczek pomiędzy bankami komercyjnymi, ma największy wpływ na wysokość rat kredytów zawartych między bankiem a osobą fizyczną lub prawną.
Kredyty hipoteczne w Polsce to w zdecydowanej większości umowy ze zmienną stopą procentową. Oznacza to, że wysokość comiesięcznych rat nie jest stała, ale zmienia się w zależności od wysokości wskaźnika referencyjnego. Ten z kolei zależy od wysokości stóp procentowych ustalanych przez banki, a także Radę Polityki Pieniężnej. WIBOR (Warsaw Interbank Offered Rate) jest właśnie tym wskaźnikiem referencyjnym. Wysokość wskaźnika codziennie ustala i ogłasza GPW Benchmark. Instytucja opiera się na danych dotyczących stóp procentowych pozyskanych od dziesięciu największych krajowych banków.
Na sumę comiesięcznej raty kredytu hipotecznego ze zmiennym oprocentowaniem składa się zatem część kapitałowa oraz odsetki (WIBOR oraz marża). Im wyższy wskaźnik, tym wyższe raty – i odwrotnie. Do najpopularniejszych wariantów, jakie znajdziemy w umowach, należy na przykład WIBOR 1M, 3M i 6M – to znaczy, comiesięczny, kwartalny i półroczny.
Usunięcie stawki WIBOR z kredytu hipotecznego wiąże się przede wszystkim ze zmniejszeniem comiesięcznej raty i choćby z tego powodu warto do tego dążyć. Aby zaprowadzić w umowie stosowne zmiany, konieczna może być pomoc kancelarii prawnej. Po stronie kredytobiorcy leży udowodnienie faktu, że wskaźnik WIBOR ustalany jest w niejasny sposób, co z kolei rzutuje na przejrzystość zasad zawierania kredytu hipotecznego. Podpisujący taką umowę konsument nie uzyskuje więc rzetelnych informacji na temat tego, do czego się zobowiązuje. W celu usunięcia wskaźnika referencyjnego trzeba złożyć odpowiedni pozew. Jeśli sąd dojdzie do wniosku, że umowa została zawarta na niejasnych warunkach, może dojść nawet do jej unieważnienia – podobnie, jak ma to miejsce przy kredytach frankowych.
Co więcej, dyskusyjna jest sama kwestia stosowania stawki WIBOR w umowach kredytowych. Wynika to z faktu, że bank ma wpływ na ustalanie jej wysokości, a jednocześnie, jako strona umowy, czerpie zyski z raty kredytu. W dobie inflacji wskaźnik jest bardzo niekorzystny dla kredytobiorców. W związku z tym do 2025 roku ma zostać całkowicie zastąpiony przez inny – tzw. WIRON (Warsaw Interest Rate Overnight), o mniejszej podatności na zmiany. Już teraz banki proponują więc swoim klientom podpisanie tzw. aneksu wiborowego, określanego „planem awaryjnym” na wypadek likwidacji wskaźnika. Jednakże tu sytuacja również nie zawsze jest jasna, a zapisy w aneksie są niezbyt zrozumiałe. W przypadku jakichkolwiek zmian dotyczących stawki WIBOR w kredycie hipotecznym można zwrócić się o pomoc kancelarii – każda umowa jest inna, więc nie istnieje jedno uniwersalne rozwiązanie, które pomoże nam obniżyć ratę i uzyskać korzystniejsze warunki spłaty zobowiązań.
